Evlerde ve iş yerlerinde oluşan yangınların büyük bir çoğunluğu binanın içinde başlar. Örneğin, kağıtla dolu bir çöp tenekesine düşen için için yanan bir sigara alevlere dönüşebilir. Bu erken aşamada yangın söndürülmezse, inanılmaz kısa sürede tüm binayı kaplayabilir ve yangın itfaiye gelmeden söndürülemeyecek seviyeye ulaşabilir. Dilerseniz “yangın nedir?” sorusunun cevabı ile başlayalım.

Yangın Nedir?

Yangın kısaca üç unsurun meydana gelmesini gerektiren kimyasal bir süreçtir. Nedir bu unsurlar? Oksijen, yanıcı madde ve yakıcı madde (ateşleme kaynağı). Bu faktörlerden biri olmadan yangın başlayamaz.

Tüm kimyasal süreçlerde moleküller kendilerini yeniden düzenler ve enerji ya emilir ya da dışarı atılır. Bir yangın meydana geldiğinde; metalin paslanmasına benzeyen bir oksidasyon süreci meydana gelir. Oksidasyon, oksijen atomlarının karbon ve hidrojen ile birleşerek karbondioksit ve su oluşturmasıdır. Metal paslandığında süreç çok yavaş gerçekleşir, ancak bir ateş yandığında ısı ve enerji çok hızlı bir şekilde açığa çıkar.

Oksidasyon oranı özellikle kağıt ve odun gibi yakıt kaynaklarında hızlıdır. Isı, oluşumundan daha hızlı salınamadığında yanma meydana gelir. Ateş dediğimiz alevi ve ısıyı yaratan da budur. Yanmamış parçacıklar, buharlaşan su ve karbondioksitten oluşan dumanı meydana getirir, ancak yanma süreci ne kadar temiz olursa o kadar az duman görürsünüz.

Yangın Nasıl Yayılır?

Yangın bir kez başladığında, bir binadaki tüm yakıt (yanıcı maddeler) bitene kadar yayılması muhtemeldir. Bunun eviniz veya iş yeriniz için yıkıcı sonuçları olabilir. Yangının nasıl yayıldığını anlarsanız, onu söndürmek için ne yapmanız gerektiğini de öğrenebilirsiniz.

Kimyasallar ve yanıcı maddeler: Alevler; laboratuvar kimyasalları, temizlik malzemeleri (çamaşır suyu gibi), boya veya diğer kimyasallarla temas ettiğinde, yangının daha sıcak ve daha agresif bir şekilde yanarak yayılmasını teşvik eder. Evlerde yaygın olarak bulunan diğer yanıcı maddeler arasında koltuk minderleri, dergiler, gazeteler, çeşitli tekstil ürünleri ve hatta yanlış tercih edilmiş izolasyon malzemeleri bulunur.
Açık alan: Sınırlı iç yapıya sahip bir bina, koridorları ve kapalı kapıları olan bir binadan çok daha hızlı yanar. Duvarlar ve kapılar yangını hapseder ve alevlerin ve dumanın yayılmasını engeller. Yangın nihayetinde yapının içinde yanacak ve kendi haline bırakılırsa yayılmaya devam edecekken, bir yangınla mücadele ekibi daha fazla duvar ve kapıya sahip bir binada alevleri söndürmek için çok daha kolay ilerleyebilir. Özellikle bu yapılar yangının sıcaklığına ve hasarına dayanacak şekilde inşa edilmişse.
İnşaat malzemeleri: Yangın hemen hemen tüm modern binaları yakabilirken, beton ve çelikten yapılmış yangına dayanıklı binalar, yangının yayılmasını ahşap çerçeveli evlerden daha iyi engeller.
Havalandırma: Merkezi ısıtmaya veya klimaya sahip binalarda, yapı esasen beton ve çelikten oluşsa bile, alevlerin ve dumanın binanın katları arasında yayılması için bir yol sağlayan kanal sistemi vardır.
Su: Bazı durumlarda su en iyi yangın söndürücü değildir. Örneğin, gres yangınları suyla ıslandığında daha hızlı yayılabilir. Mutfaktaki yağ yangınlarının boğulmasını ve yayılmasını önlemek için özel bir yangın söndürücü veya nemli bir bez (burada dikkat edilmesi gereken bir nokta da bezin ıslak değil nemli olmasıdır) kullanılmalıdır.

Yangın Sınıfları Nelerdir?

A Sınıfı: Ahşap, kağıt veya tekstil gibi katı malzemeleri içeren yangınlardır.
B Sınıfı: Benzin, dizel veya yağlar gibi yanıcı sıvıları içeren yangınlardır.
C Sınıfı: Gaz içeren yangınlardır.
D Sınıfı: Metal içeren yangınlardır. Genellikle, ağır sanayilerde karşılaşılması muhtemeldir.
E Sınıfı: Elektrikli cihazları içeren yangınlar. (Teknik olarak “E Sınıfı” diye bir yangın sınıfı yoktur, ancak bu burada kolaylık sağlamak için kullanılır).
F sınıfı: Derin yağlı fritözlerde olduğu gibi yemeklik yağları içeren yangınlar.

Hangi Tip Yangın Söndürücü Kullanmalıyız?

Yangın sınıflarına göre söndürme yöntemleri veya kullanılacak söndürücülerde değişiklikler vardır. Bunlar yangın sınıflarına göre kısaca aşağıda verilmiştir.

A sınıfı yangınlar

Söndürme yöntemi: Soğutma, yanmayı engelleme

Kullanılan söndürücü: Su, ABC tozlu ve köpüklü söndürücüler

B sınıfı yangınlar

Söndürme yöntemi: Soğutma, yanmayı engelleme, boğma

Kullanılan söndürücü: ABC veya BC tozlu, halon gazlı, CO2 ve köpüklü söndürücüler

C sınıfı yangınlar

Söndürme yöntemi: Engelleme

Kullanılan söndürücü: ABC veya C tozlu, halon gazlı ve CO2 söndürücüler

D sınıfı yangınlar

Söndürme yöntemi: Soğutma, boğma

Kullanılan söndürücü: Sadece D tipi tozlu söndürücüler

E sınıfı yangınlar

Söndürme yöntemi: Soğutma, boğma

Kullanılan söndürücü: ABC tozlu ve halon gazlı söndürücüler

Bu yazımızda yangın nedir, nasıl yayılır yangın sınıfları nelerdir ve nasıl söndürülür? sorularına yanıt verdik. Yangının yıkıcı etkisine maruz kalmamak için varsa yangın algılama ve ihbar sistemlerinizin periyodik kontrollerini ve bakımlarını en azından 6 ayda 1 kere yaptırmayı sakın unutmayın! Eğer yangın algılama ve uyarı sisteminiz yoksa bizimle iletişime geçerek sizin için en uygun sistemin kurulmasını Kripto Güvenlik uzman ekibine bırakın.